زندگینامه اساتید موسیقی ایران

استاد محمدرضا لطفی

 محمدرضا لطفی در سال ۱۳۲۵ در شهر گرگان به دنیا آمد. وی به مدت پنج سال در هنرستان موسیقی به آموختن موسیقی پرداخت و موسیقی را نزد استادانی چون علی اکبر شهنازی، حبیب الله صالحی فراگرفت.

پس از پایان هنرستان به دانشکده موسیقی راه یافت و به تکمیل آموخته‌هایش پرداخت. در این زمان از دیگر استادان نیز بهره جست که می توان به این نام ها اشاره کرد: نورعلی برومند، عبدالله دوامی،سعید هرمزی و سایر استادان دانشکده موسیقی.

 محمدرضا لطفی در سال ۱۳۴۳ جایزه نخست موسیقی‌دانان جوان را نیز کسب کرد.

در جشنواره موسیقی جشن هنر ۱۳۵۴در شیراز به همراه محمدرضا شجریان و ناصر فرهنگ‌فر به اجرای راست پنجگاه پرداخت که بسیار مورد توجه قرار گرفت.

در اجرای ردیف آوازی توسط عبدالله دوامی با ساز تار وی را همراهی کرد.

در سال ۱۳۵۳ به عضویت گروه علمی دانشکده موسیقی درآمد و در همین سال همکاری خود را با رادیو آغاز کرد. به مدت یک سال و نیم به عنوان مدیر گروه موسیقی دانشکده موسیقی هنرهای زیبای تهران به کار مشغول شد و پس از آن از این سمت استعفا کرد.

در سال ۱۳۵۴ گروه شیدا را راه اندازی کرد و به همراه گروه عارف به سرپرستی حسین علیزاده به بازخوانی و اجرای دوباره آثار گذشتگان پرداخت.

کانون موسیقی چاووش را با همکاری هنرمندانی مثل حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان، علی اکبر شکارچی و ... راه‌اندازی کرد و در طی یک فعالیت چشمگیر آثاری از این گروه به جای ماند که به گفته بسیاری از اساتید از بهترین کارهای موسیقی ایران به شمار می‌روند.

پس از انحلال چاووش بعد از سفرهای زیادی که برای کنسرت به ایتالیا، فرانسه و آلمان کرد، در سال ۱۳۶۵ به آمریکا رفت.

علاوه بر کنسرت‌های متعدد در سراسر آمریکا، مرکز فرهنگی هنری شیدا را در واشنگتن تاسیس کرده است.

وی هم اکنون پس از سال‌ها دوری از وطن به ایران بازگشته است و در مکتب خانه میرزا عبدالله به تدریس علاقه مندان موسیقی مشغول است.

استاد حسین علیزاده

حسین علیزاده (زادهٔ شهریور ۱۳۳۰) آهنگ‌ساز، ردیف‌دان، پژوهش‌گر و نوازنده تار و سه‌تار ایران است. وی سازنده موسیقی فیلم‌هایی چون دلشدگان، گبه و زمانی برای مستی اسب‌ها و آواز گنجشک ها است.

علیزاده پس از تحصیل در هنرستان موسیقی به دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت و هم‌زمان در مرکز حفظ و اشاعهٔ موسیقی ایران به یادگیری و اجرای کنسرت پرداخت. او نزد هوشنگ ظریف، حبیب‌الله صالحی، محمود کریمی، علی اکبر شهنازی، داریوش صفوت، نورعلی برومند، سعید هرمزی، یوسف فروتن، و عبدالله دوامی موسیقی آموخته است و در دانشگاه آزاد برلین نیز تحصیل کرده است.علیزاده در سال ۱۳۴۷ عضو ارکستر رودکی بود. دو کنسرت او در جشن هنر شیراز آغاز راه او به عنوان یکی از وزنه‌های موسیقی ایران بود. او با عضویت در گروه چاووش همراه با دیگر استادان موسیقی ایران از جمله محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان آثار جاودانه‌ای در موسیقی ایران اجرا کرد و نیز با آموزش به هنرجویان موسیقی تأثیر مهمی در تربیت موسیقی‌دانان و نوازندگان پس از انقلاب گذاشت. علیزاده در اوایل دههٔ هفتاد ریاست هنرستان موسیقی را بر عهده داشت.

علیزاده هم اکنون عضو هیأت علمی دانشگاه تهران است و تا سال ۱۳۸۴ با شجریان در قالب گروهی چهار نفره همراه با کیهان کلهر و همایون شجریان به برگزاری کنسرت و اجرای برنامه در کشورهای مختلف مشغول بود.حسین علیزاده دارای دو فرزند به نام های صبا (نوازندهٔ کمانچه) و نیما (نوازندهٔ رباب و تار) است که هم اکنون در گروه هم آوایان زیر نظر استاد علیزاده فعالیت دارند.

حسین علیزاده تا به حال سه بار نامزد جایزه گرمی شده است. به ترتیب برای کارهای فریاد، بی تو به سر نمی‌شود و به تماشای آب های سپید. حسین علیزاده، موسیقی‌دان سرشناس ایرانی در سال ۲۰۰۶ میلادی به خاطر آلبوم به تماشای آب‌های سپید نامزد دریافت جایزه گرمی شده است. گفتنی است که جوایز گرمی معتبرترین جایزه صنعت ضبط و پخش موسیقی در آمریکا محسوب می‌شود.

برخی از آثار و فعالیت‌ها :

* ماه و مه،تکنوازی ساز شورانگیز، نشر هرمس، ۱۳۸۸
* آن و آن،دو نوازی سه‌تار و تنبک با پژمان حدادی، نشر هرمس، ۱۳۸۷
* سرود گل ، با موزیک، ۱۳۸۶
* به تماشای آب‌های سپید با همکاری ژیوان گاسپاریان، نشر هرمس، ۱۳۸۳
* فریاد، موسسه دل آواز
* بی تو به سر نمی‌شود، موسسه دل آواز
* زمستان است، موسسه دل آواز
* سلانه، تکنوازی سازی جدید به نام سلانه ساخته سیامک افشاری، انتشارات ماهور ۱۳۸۱
* راز نو، انتشارات ماهور ۱۳۷۷
* پریا، و قصهٔ دخترای ننه دریا انتشارات ماهور
* پایکوبی، تک نوازی ابداعی با سه‌تار، انتشارات ماهور ۱۳۷۲
* صبحگاهی انتشارات ماهور
* نو بانگ کهن انتشارات ماهور
* شورانگیز، انتشارات ماهور ۱۳۶۷
* ترکمن، تک نوازی ابداعی با سه‌تار، انتشارات ماهور ۱۳۶۷
* نوروز، ۱۳۶۲
* نی‌نوا، انتشارات ماهور ۱۳۶۲
* سه‌گاه، تک نوازی با تار، انتشارات ماهور ۱۳۶۲
* ماهور، تک نوازی با تار، انتشارات ماهور ۱۳۶۱
* راز و نیاز انتشارات ماهور
* سرودهای آذربایجان
* هم‌نوایی، تک نوازی ابداعی با تار، انتشارات ماهور
* نوا، تک نوازی ابداعی با تار، انتشارات ماهور
* راست پنجگاه، تک نوازی ابداعی با تار، انتشارات ماهور
* کنسرت همایون، تک نوازی ابداعی با سه‌تار، انتشارات ماهور
* حصار، ۱۳۵۶
* سواران دشت امید، ۱۳۵۶
* عصیان، ارکسترال
* واریاسون‌های کردی، ارکسترال
* آوای مهر انتشارات ماهور

موسیقی فیلم :

علیزاده در زمینه موسیقی فیلم نیز فعال بوده است. از جمله مهم‌ترین کارهای او در این زمینه عبارت‌اند از:

* در آن سوی…،موسیقی متن فیلم مستند همه مادران من، نشر آوا خورشید، ۱۳۸۸
* آواز گنجشک ها، نشر موسیقی هرمس ۱۳۸۷
* نیوه مانگ، ۱۳۸۶
* سریال تلویزیونی زیر تیغ، انتشارات ماهور ۱۳۸۵
* لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند، انتشارات ماهور ۱۳۸۶
* ابجد، ۱۳۸۱
* زمانی برای مستی اسب‌ها، ۱۳۷۸
* عشق طاهر، ۱۳۷۸
* دختران خورشید، ۱۳۷۸
* زشت و زیبا، انتشارات ماهور ۱۳۷۷ (برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن جشنواره فیلم فجر )
* ایران سرای من است، انتشارات ماهور ۱۳۷۷
* مدرسه‌ای که باد برد، ۱۳۷۶
* ابر و آفتاب، ۱۳۷۵
* گبه، انتشارات ماهور ۱۳۷۴ (برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن جشنواره فیلم فجر )
* دلشدگان، انتشارات دل آواز ۱۳۷۰
* از اعصار انتشارات ماهور
* میراث کهن انتشارات ماهور
* چوپانان کویر، ۱۳۵۹
* در چشم باد

کتاب‌ها :

* ده قطعه برای تار ۱
* ده قطعه برای تار ۲
* ده قطعه برای تار ۳
* ده قطعه برای تار ۴
* آموزش سه‌تار، دوره مقدماتی
* آموزش تار و سه‌تار، دوره متوسطه
* ردیف مقدماتی تار و سه‌تار (کتاب سوم هنرستان)
* بوسه‌های باران تصنیف‌های حسین علیزاده، انتشارات ماهور، ۱۳۸۴، بازنویسی و نت‌نگاری: علی صمدپور

ابداع ساز سلانه :

سلانه ساز زهی جدیدی است که در سال‌های اخیر سیامک افشاری با همکاری حسین علیزاده ساخته‌است.سلانه، سازی است از خانواده تنبور با دسته بلند که براساس تصاویر تاریخی بازمانده از ایران باستان دارای سه سیم و سه گوشی بوده‌است که از طریق اضافه کردن سیم‌های اصلی می‌توان به صداهای بم‌تری دست یافت. کوشش‌های حسین علیزاده برای بازسازی و احیای این ساز باستانی، و کاوش‌هایش در گوشه‌های فراموش شده موسیقی ایرانی به آلبومی به نام سلانه منجر شد. این آلبوم شامل بداهه‌نوازی‌های علیزاده با این ساز در دستگاه‌های بیات اصفهان، سه‌گاه، کرد بیات و افشاری است. این آلبوم در نزد اساتید فن و کارشناسان موسیقی واکنش‌های متفاوتی برانگیخت. سلانه متشکل از ۱۲ سیم که ۶ سیم جهت انگشت‌گذاری و ۶ سیم به منظور طنین صدا است. این ساز ترکیبی از بربط و سه‌تار است و به گفتهٔ سازنده، چون سلانه سلانه وارد موسیقی شده نام سلانه را به خود گرفته‌است

محمد تقی دانش پژوه
محمدتقی دانش پژوه پدرعلم نسخه شناسی موسیقی قدیم ایرانی وازبزرگ ترین کتاب شناسان ایران درجهان علم ودانش بود. کتاب«فهرست آثاردانشمندان ایرانی واسلامی درغنا وموسیقی» وچند مقاله دیگردراین باب ازآثارچاپ شده اوست.
وفات: 1375/09/27 تولد: 1290

بیژن کامکار
بیژن کامکارنوازنده دف وتنبک وخواننده ونوازنده رباب اوهنررانزد پدرآموخت وکنسرت های فراوان درداخل وخارج ازکشوراجراکرد. ازآثاراو نوار«کامکارها»، «زردی خزان»‌ و... نوارهای دیگررا می توان نام برد.
تولد: 1328/09/28

ابو الحسن صبا
وصف زندگی وهنروآثاروخدمات ابوالحسن صبا دراین مختصرنمی گنجد. صبا فرزند کمال السلطنه، درکودکی ونوجوانی بزرگ ترین استادان را دید واز هرکدام مطالب ارزنده ای آموخت وویولون وسه تاررابه عنوان سازهای تخصصی خود برگزید وبا مدرسه موسیقی وارکستر وزیری همکاری کرد. صبا بنیانگذارشیوه صحیح ویولون نوازی درموسیقی ایرانی وعامل انتقال میراث هنری میرزا عبدالله درسه تارنوازی است. نوازندگی، ضبط صفحه، نواسازی، سرپرستی ارکستر، تدریس درهنرستان ودرمنزلش(که بعدها تبدیل به موزه صبا شد)، نگارش مقاله وکتاب و بسیاری خدمات دیگرحاصل عمرکوتاه اوست. صبا یک عمرخود را وقف موسیقی مرد واز حیث هنروانسانیت وشخصیت والا وخصوصیات اصیل ایرانی دراوج تصور بود. آثار او مکرر نواخته واجرا وضبط شده اند: سه جلدکتاب«آموزش ویولون‌» اوبه کوشش لطف الله مفتخم پایان، چهارجلد کتاب«آموزش سنتور» ویک جلد«آموزش تاروسه تار» اوبه کوشش محمد بهارلو وفرامرز پایور وداریوش صفوت به چاپ رسید. یادواره اودرتهران به کوشش علی دهباشی ودرآمریکا به کوشش بیژن اسدی پور به چاپ رسیده یک جلد مجموعه مقالات اوبه کوشش سید علیرضا میرعلی نقی دردست چاپ است.
وفات: 1339/09/29 تولد: 1281

پشنگ کامکار
پشنگ کامکارنوازنده سنتور وشاگرد پدرش وفارغ التحصیل رشته موسیقی از دانشکده هنرهای زیبا(تهران) ودارای تصوفات خاص درتکنیک سنتورنوازی وخالق آثاری برای سنتور برپایه‌ی ابتکارات خود وعضو گروه شیدا وگروه کامکارها که ازآثاراو می توان به بارانه، به یادصبا و...(نوار) و«آثاری از پشنگ کامکار»(کتاب) اشاره کرد.
تولد: 1330/09/30

محمد نوری
محمدنوری خواننده وهنررانزد فاخره صبا وثولین باغچه بان وبا راهنمایی های ناصرحسینی فراگرفت. اودارای پنجاه سال سابقه خوانندگی که ازآثاراو می توان به ماه باران(آهنگ ازشهرام گلپریان)، جاودانه باعشق(آهنگ ازمحمد سریر) و... اشاره کرد.
تولد: 1308/10/01

ارسلان کامکار
ارسلان کامکارنوازنده ویولون وعود وآهنگساز وهنررانزد پدر، هوشنگ کامکار ومنوچهرانصاری آموخت با کنسرت های فراوان با گروه کامکارها وکاربا ارکسترهای دیگر(نوازندگی ویولون وعود) ازآثاراو می توان به«زردی خزان»، «افسانه ی سرزمین پدری ام» و... «سرود ایران»اشاره کرد.
تولد: 1339/10/02

ابراهیم منصوری
ابراهیم منصوری نوازنده ویولون ونواسازودارای سابقه پژوهش وگردآوری آثارقدیم موسیقی که شاگرد حسین خان اسماعیل زاده وعبدالله دوامی وتحصیل کرده درشعبه موزیک دارالفنون باسابقه طولانی تدریس درمراکزآموزشی دولتی وسرپرستی ارکستر دررادیو تهران می باشد. اوهمچنین به گردآوری«تصنیف های عارف وشیدا به روایت عبدالله دوامی»(چاپ نشده) پرداخته است.
وفات: 1348/10/05 تولد: 1276

حسین سرشار
حسین سرشار خواننده اپرا وهنرآموخته درکنسرواتوارمیلان(ایتالیا) وخواننده بسیاری ازنقش های مهم اپرایی وچند اثرازآهنگساران مویسقی ایرانی. ازآثاراو می توان به اجرای اثر«فروغ» ساخته حسین دهلوی(درنوار«آثاری ازحسین دهلوی») وچند ضبط تلویزیونی ازسرودهای انقلابی وبازی درچند فیلم سینمایی: اجاره نشین ها، هامون وجعفرخان ازفرنگ برگشته اشاره کرد.
وفات: 1373/10/05 تولد: 1311

محمد حسن( وحید ) دستگردی
وحید دستگردی شاعرومؤسس مجله ادبی«ارمغان» بود وبا اکثر موسیقی دانان معتبرارتباط داشت. کلام تصنیف هایی چون« موسم گل» و«زد لشگرگل» ازآثاراوست.
وفات: 1321/10/08 تولد: 1255

سعید هرمزی
سعید هرمزی نوازنده سه تاروتار هنرآموخته درمحضر درویش خان ومرتضی نی داوود ومدرس سه تار درمرکز حفظ واشاعه موسیقی(1355-1347). اودارای بلاغت ممتاز وتوانایی های عالی هنری دربیان احساس وارائه مطالب که ازآثاراو می توان به دوره ی ردیف، اجرا با سه تار، تعدادی نوارخصوصی(حاوی بداهه نوازی ها ونیز همراهی باآواز سلیمان امیرقاسمی) اشاره کرد.
وفات: 1355/10/08 تولد: 1276

لطف الله مجد
لطف الله مجد درتارنوازی خودآموخته بود ودرنوازندگی پنجه شیرین وسلیقه مطبوع داشت. ازمجد نوارهای زیادی حاوی بداهه نوازی هایش باقی مانده است اوبا برنامه گل ها نیز همکاری مستمر داشت.
وفات: 1357/10/08 تولد: 1279

سید جواد بدیع زاده
سید جواد بدیع زاده فرزند بدیع المتکلمین که آواز راازپدرودایی آموخت. ازاو صفحه های زیادی محتوای آواز وتصنیف همراه ساز عبدالحسین شهنازی ومرتضی محجوبی باقی مانده است به اضافه تعدادی تصنیف های فکاهی که ساخته خود اوست. بدیع زاده ذوق خوانندگی ونواسازی راباهم داشت وچندی نیز عضو شورای موسیقی رادیو بود. ازآثاراو می توان به‌خزان عشق، گل پرپر، ماشین مشدی ممدلی و...، مجموعه خاطراتش که دردست چاپ است اشاره کرد.
وفات: 1358/10/10 تولد: 1281

حسین خواجه امیری(ایرج)
ایرج خواننده وشاگرد ابوالحسن صبا تأثیرپذیری مستقیم ازآواز تاج اصفهانی وکاردررادیو تهران ازاواسط دهه‌ی 1330 باارکسترها وهمراه نوازندگان مختلف که ازآثاراو می توان به برنامه های آوازی همراه ویولون حبیب الله بدیعی وپرویز یاحقی، سنتور رضا ورزنده، تارفرهنگ شریف و... تعدادی ترانه برای فیلم های ایرانی(1350-1340) اشاره کرد.
تولد: 1313/10/11

مصطفی گرگین زاده
مصطفی گرگین زاده نوازنده ترومپت ونواساز وتحصیل نوازندگی درشعبه موزیک نظام(نزد سروان ایرانی) وکاردررادیو تهران ازاوائل دهه 1330 وهمکاری با خالدی ودلکش که ازآثاراو می توان به بردی ازیادم(باکلام پرویزخطیبی) ونمی ترسی(باکلام نواب صفا) اشاره کرد.
تولد: 1301/10/11

حشمت سنجری
حشمت سنجری رهبروارکستروآهنگساز وفارغ التحصیل هنرستان عالی موسیقی دررشته ویولون وتحصیل رهبری ارکستر در ایتالیا واتریش ورهبر دائمی ارکستر سمفونیک تهران(1351-1334) ورهبری ارکستر درشهرهای مختلف ایران وساخت چند اثر.
وفات: 1373/10/14 تولد: 1296

سلیمان امیر قاسمی
سلیمان امیرقاسمی(سلیم خان) خواننده وردیف دان ومدرس آواز وهنرآموخته نزد عیسی وابراهیم آقاباشی دراصفهان وبهره برده ازهنر استادان آواز وساز درتهران ودارای لحن ویژه ودارای تکنیک ممتاز وسلیقه هنری عالی درارائه مطالب واجرای آواز که ازآثاراو می توان به یک دوره صفحه گرامافون همراه باتار عبدالله دادور(قوام السلطان)‌ و ویولون علی مبشر درسال های 1305 تا1312، یک دوره ضبط های خصوصی با تار نورعلی برومند، سه تار سعید هرمزی وویولون علی تجویدی درسال های 1338 تا1352رااشاره کرد. او ازشاگردان عطاءالله امیدوار، مرتضی طباطبائی و... بود.
وفات: 1355/10/15 تولد: 1263

کریم صالح عظیمی
کریم صالح عظیمی خواننده وردیف دان ومعلم آواز وشاگرد محضر اقبال السلطان وعبدالله دوامی وسابقه تدریس از1353 در« مکتب صبا» وچند اجرا در داخل وخارج ازکشور.
تولد: 1325/10/16

محمد رضا لطفی
محمد رضا لطفی نوازتار وسه تارنواز برجسته، نواساز، مدرس، مؤلف واشاعه دهنده اصالت های موسیقی ایرانی، برآمده ازمکتب شهنازی وبرومند وهرمزی ودیگر استادان بزرگ است. زندگی او وقف خلاقیت هنری وخدمت به اشاعه وانتقال موسیقی ایرانی شده ودرزمره نوازندگان ایرانی است که اعتبار بین المللی دارد. آثاراو بسیاراست ازجمله: سلسله نوارهای چاووش(گروه شیدا)، آلبوم ردیف موسیقی ایران(یادواره استاد برومند)، چشمه نوش، رمزعشق و...(نوار)، موسیقی آوازی ایران، کتاب سال شیدا(2جلد) وتعدادی مقاله درپانزده سال گذشته که سازوموسیقی ایران رابه محافل هنری دنیا شناسانده است.
تولد: 1325/10/17

لطف الله مفخم پایان
لطف الله مفخم پایان اولین ناشر جدی آثار موسیقی است که زندگی اش راوقف این کارکرد. اوبرآمده ازخاندانی قدیم واصیل ودانش آموخته درمحضر صبا وخالقی بود. بخش مهمی ازردیف موسیقی ایران به روایت معروفی، به کوشش اونظم وسامان یافت وآثار بسیاری ازبهترین استادان موسیقی وقت به همت وسرمایه او به چاپ رسید. خدمات فرهنگی مفخم پایان در اشاعه موسیقی ایرانی نقش ایفا کرد که تآثیرش هنوز هم پابرجاست ومجموعه آثار اوبه کوشش سید علیرضا میرعلی نقی دردست انتشار مجدد است.
وفات: 1362/10/17 تولد: 1294

محمود فرنام
محمود فرنام نوازنده دف درموسیقی آذری با بیش از هشتاد سال سابقه نوازندگی درنزدیک به یک قرن زندگی ودارای آ‌ثار فراوان با تار غلامحسین بیکجه خانی، تارمحمد حسن عذاری، آواز اقبال السلطان و…
وفات: 1372/10/21 تولد: 1277

مسعود شعاری
مسعود شعاری نوازنده تاروسه تار وهنرآموخته نزد محمد رضا لطفی، داریوش طلایی ، حسین علیزاده وارشد تهماسبی و با اجرای کنسرتهای داخل وخارج ازکشور ازآثاراو می توان به کاروان صبا(آ‎ثارابوالحسن صبا، اجرا با سه تار) وانتظار(سه تارنوازی درفضای موسیقی هند همراه طبلای دارشان سینگ) اشاره کرد.
تولد: 1340/10/22

عبد الله دادور
عبدالله دادور(قوام السلطان) نوازنده تاروسه تار وشاگرد درویش خان که ازآثاراو می توان به تعدادی صفحه گرامافون، همراهی(تار) با آواز پروانه(1312-1303)، ضبط های خصوصی، تکنوازی سه تار(سالهای دهه1330) اشاره کرد.
وفات: 1355/10/25 تولد: 1275
 

محمد صدیق تعریف
محمد صدیق تعریف خواننده وشاگرد رضوی سروستانی، نصرالله ناصح پور ومحمود کریمی که ازآثاراو می توان به، به یاد استاد طاهرزاده، شوردشت، شیدایی، آبگینه وماه بانو و... ترانه موسیقی متن سریال تلویزیونی امام علی(ع)(آهنگ ازفرهاد فخرالدینی) اشاره کرد.
تولد: 1334/10/25

ارشد تهماسب
ارشد تهماسبی نوازنده تاروسه تار، معلم، محقق ومؤلف وهنرآموخته نزد حسین علیزاده ومحمدرضا لطفی وتدریس موسیقی وگردآورنده بسیاری ازآثارقدما ومجری آنها ازآثاراو می توان به مجموعه آثاردرویش خان و مجموعه آثاررکن الدین خان مختاری، جواب آواز، صدرنگ رنگ(کتاب ومجموعه نوار، اجرا با تار)، کتابهای« برنامه دشتی»(ازموسی معروفی)، «سه چهارمضراب»، «تصنیف های عارف» ونوار«پنجه دشتی»(اجرای آثاری ازعارف وصبا به روایت فرامرزپایور) اشاره کرد.
تولد: 1336/10/28

مهدی برکشلی
استاد وزندگی دانشگاهی خود را درخدمت موسیقی ایران صرف کرد. او نوازندگی ویولون را درمکتب وزیری وصبا مهدی برکشلی نخستین موسیقی شناس ایرانی بود که به چندرشته ازدانش آراستگی داشت آموخت ودرارکسترانجمن موسیقی ملی عضویت پیدا کرد وآثاری نیزساخت. عمده آثاراو درتئوری موسیقی ایرانی وپرده های سازنده ونظام فواصل آن است. ازآثاراومی توان به گام ها ودستگاههای موسیقی ایران، موسیقی فارابی، اندیشه های علمی فارابی درزمینه موسیقی، موسیقی دوره ساسانی وتعداد زیادی مقاله به زبان های فارسی وانگلیسی وفرانسوی رامی توان نام برد.تعدادی ازآ‌ثاراو هنوز منتشرنشده اند. برکشلی دانشمندی شناخته شده درجهان آکوستیک بود که فرصت نیافت حیات علمی پربار خود راآن طورکه می خواست به انجام رساند.
وفات: 1366/10/29 تولد: 1291

نور علی برومند
خدمات استاد نورعلی برومند به موسیقی اصیل را نمی توان دراین یادداشت کوچک بیان کرد. برومند برآمده ی مکتب درویش خان بود و از محضر تمام استادان معتبرنیز خوشه چینی کرده ومطالب مهم موسیقی راآموخته بود.این نوازنده تاروسه تاروسنتوروتنبک وکارشناس آواز، عامل انتقال میراث هنری گذشتگان به جوانان مستعدی بود که هرکدام اکنون درموسیقی صاحب کرسی خودهستند. ازبرومند ، نوارهای خصوصی متعددی حاوی ردیف نوازی وبدیهه نوازی های گهگاهی اوضبط شده ومتن کامل ردیف هفت دستگاه موسیقی ایران به روایت ازاسماعیل قهرمانی نیزبانوازندگی اوبه کوشش مهدی کمالیان وفوزیه مجد درسال های اوایل 1350 ضبط ودرسال1370 انتشاریافته است. نورعلی برومند ازمهم ترین حلقه های رابط هنرامروز وسنت دیروزاست ونقش آموزشی بسیارمهمی درتداوم موسیقی ایرانی دارد. محمدرضالطفی، مجید کیانی، حسین علیزاده، داریوش طلایی، ناصرفرهنگ فر و رضوی سروستانی شاگردان برگزیده او هستند.
وفات: 1355/10/30 تولد: 1284

بهمن ابو ااقاسم عارف قزوینی
بهمن ابوالقاسم عارف قزوینی هنرمند وطن پرست وپدیدآورنده تصنیف ملی، آراسته به هنرهای شاعری وخوانندگی وخوشنویسی ونویسندگی بود. آزاده ای که موسیقی را ازاستادان گمنام آموخت وبا حیات پربارورنج بارش آن را ازمحاق گمنامی به درآورد. زندگی وهنراویکی بود وآثارش هنوز با ما سخن می گویند وازدرون پررنج او خبرمی دهند. آثارهنری عارف تصنیف هایی است که هنرمندان قدیم ومعاصر، بارها وبارها آن ها را اجراکرده اند ونت آنها به کوشش ارشد تهماسبی منتشرشده است. دیوان اشعار وتصنیف های او نیزبه کوشش شادروان سید هادی حائری انتشاریافته است.
وفات: 1312/11/01 تولد: 1259

ابراهیم بوذری طالقانی
ابراهیم بوذری طالقانی خوشنویس وادیب وخواننده بزرگ تعزیه وازکارشناسان ردیف های آوازی، نزد اقبال السلطان آواز را آموخته بود. کتاب او به نام «تعزیه درایران ودومجلس آن» درانجمن موسیقی ایران، با مقدمه وشرح سیدعلیرضا میرعلی نقی دردست انتشاراست.
وفات: 1365/11/01 تولد: 1275

داریوش رفیعی
داریوش رفیعی ترانه خوانی با تعلیمات بدیع زاده فراگرفت وباآهنگ هایی ازمجید وفاداربه شهرت رسید. ازاوتعدادی ترانه وآوازضبط شده وصدای اویادگاری ازیک دوران، جوانی برباد رفته ونوعی زندگی شیدایی است.
وفات: 1337/11/02 تولد: 1306

رضا ورزنده
رضا ورزنده نوازنده سنتور وهنرآموخته نزد پدرش مرشد ماند علی ورزنده کاشانی و بهره گیری غیرمستقیم ازپیانوی مرتضی محجوبی وکاردررادیو از اوایل دهه1330 وآشنا به نواختن تنبک، دارای تکنیک انحصاری وتأثیرگذاری فراوان درشیوه خاص نوازندگی وخلاقیت های ملودیک وریتمیک دربداهه نوازی وهمراهی باساز وآواز هنرمندان مختلف که ازآثاراو می توان به ضبط های رادیویی وضبط های خصوصی ازتکنوازی ها وهمنوازی ها(1355-13309 ) اشاره کرد.
وفات: 1355/11/03 تولد: 1305

مجید وفادار
مجید وفادار نوازنده ویولون ونواساز وهنرآموخته نزد حسین خان اسماعیل زاده، رضا محجوبی، ابوالحسن صبا بااستفاده ازدیگر هنرمندان وشروع نواسازی ازدهه 1310 وخالق بسیاری ازنغمه های زیبا وتأثیرگذار درموسیقی دهه های 1320تا1340وکاردررادیو تهران ازدهه1330تااواخرعمرکه ازآثاراومی توان به «مراببوس»(کلام ازحیدررقابی)،«گل اومد بهاراومد»(کلام ازبیژن ترقی)، «شب جدایی»(کلام ازرهی معیری) و... تعدادی صفحه گرامافون وضبط های رادیویی اشاره کرد.
وفات: 1354 تولد: 1291/11/04

رضا مهدوی
رضا مهدوی نوازنده ومعلم سنتور، پژوهشگرومؤلف وهنرآموخته نزد حسین ملک، رضاشفیعیان، مسعودشناسا، پرویزمشکانیان وفرامرزپایورو... مجیدکیانی(ردیف نوازی) وکنسرت های متعدد درداخل وخارج ازایران وپایه گذارومدیرهنرستان موسیقی حوزه هنری وبخش موسیقی دانشگاه سوره واولین مؤسس درراه اندازی نخستین تریبون های آزاد جمعی برای معرفی کاروآثارموسیقی دانان ایرانی (برنامه های تالاراندیشه) که ازآثاراو می توان به: نوار«آذرکیمیا»(برگزیده اجراهای صحنه ای همراه تنبک امیربیداریان)، کتاب های«بینش وموسیقی»(یادواره استاد تقی بینش) و«آشنایی باهنر»(دوره پیش دانشگاهی) اشاره کرد.
تولد: 1347/11/04

عبد الله دوامی
عبدالله دوامی درکناربرومند وشهنازی یک عمردرتداوم اصالت های موسیقی ایران کوشید اوازمعلمان بزرگ موسیقی ردیف است. درجوانی نزدعلی خان نایب السلطنه تعلیم گرفت وچند سال بعد همراه هنرمندان بزرگ موسیقی وقت به خارج سفرکرد وصفحه هایی ازصدای او ضبط شد. اولوح محفوظ ردیف های آوازی وسازی وقطعه هایی اصیل قدیمی بود ویک عمر هرچه می دانست بی دریغ به هنرمندان جوان آموخت. دوامی نیز مثل بیشترهنرمندان قدیم اهل معنویت وخلوص وسادگی بود وبا هنرش می زیست. ازاو نوارهای خصوصی باقی مانده است که بیشترجنبه آموزشی دارند. نت ردیف آوازی او وتصنیف های قدیمی، به کوشش فرامرز پایوروآلبوم ردیف نوارهای آواز او نیز انتشاریافته است.
وفات: 1359/11/06 تولد: 1270

رضا گلشن راده
رضا گلشن راده نوازنده قره نی، نواساز وهنرآموخته درشعبه موزیک نظامی دارالفنون وکاردررادیو تهران ازاوایل دهه 1330 که ازآثاراو می توان به: ضبط های رادیویی همراه با ساز وارکستروصدای خوانندگان مختلف اشاره کرد.
وفات: 1369/11/07 تولد: 1298

شهرام ناظری
شهرام ناظری خواننده وشاگرد پدروبهره گرفته ازآموزشهای نورعلی برومند واستفاده ازآثارخوانندگان قدیمی واجرادرزمینه سنتی(موسیقی شهری) وموسیقی کردی وکنسرت های فراوان درداخل وخارج ازکشور که ازآثاراو می توان به ای برادر(همراه بامحمدرضالطفی)، لاله بهار(همراه پرویزمشکاتیان)، گل صدبرگ(همراه جلال ذوالفنون)، زمستان(همراه محمدرضا درویشی)، یادگاردوست(همراه کامبیزروشن روان)، مهتاب رو(همراه گروه تنبوربه سرپستی کیخسرو پورناظری) و سازوآواز(همراه داریوش طلایی) و...اشاره کرد.
تولد: 1329/11/08

هوشنگ استوار
هوشنگ استوارآهنگسازونوازنده پیانو واستاد هنرستان عالی موسیقی وتحصیل موسیقی کلاسیک دربروکسل(بلژیک) وآشنا به موسیقی جزوموسیقی اصیل ایرانی وسابقه تدریس طولانی درهنرستان ها ودانشکده های موسیقی(تاسال1359) وسازنده آثاربسیار درفرم هایی مختلف موسیقی بین المللی باالهام ازموسیقی ایرانی، اجراشده درایران وآلمان.
تولد: 1306/11/09

نور الله همایون
نورالله همایون ازترانه سازان نسل بعد از عارف وشیدا وجاهد است که گوشه گیری و جنجال گریزی اوباعث گمنامی نسبی او شد درحالی که بخش مهمی ازترانه های اوایل قرن شمسی حاضر، حاصل طبع اوست. نورالله همایون مردی شاعروادیب وسخن سنج بود وسال ها دربخش اداری خدمت کرد. ازاو کتاب «پنج چکامه» یادگارمانده است ودفتری ازشعرها وتصنیف ها که منتشرنشده است. کلام ترانه های « جلوه گل»(آهنگ عبدالحسین شهنازی وصدای بدیع زاده) واکثرآثاربدیع زاده ازاوست.
وفات: 1370/11/09 تولد: 1286

حاتم عسگری
حاتم عسگری فراهانی خواننده ومعلم آوازایرانی وهنرآموخته نزد ضیاءالذاکرین وحسین علی نکیسا وسلیمان امیرقاسمی ودارای سابقه طولانی تدریس آوازایرانی درمراکزدولتی ودانشگاهی که ازآثاراو می توان به آلبوم نوارهای«دستگاه نوا» و«دستگاه ماهور»(ردیف های آوازی همراه سه تارداریوش صفوت) اشاره کرد.
تولد: 1312/11/09

سید علی اکبر گلپایگانی
سیدعلی اکبرگلپایگانی خواننده وهنرآموخته نزد نورعلی برومند وباراهنمایی های ابوالحسن صبا وکاردررادیو تهران ازاواخردهه1330 وکنسرت های متعدد درداخل وخارج ازکشوروخوانندگی درچند فیلم ایرانی دردهه1340 که آثارفراوان به صورت صفحه‌ی گرامافون، نوارکاست، ضبط های رادیویی وضبط های خصوصی وازجمله آوازهای «مست مستم ساقیا»(همراه باپیانوی محجوبی) وترانه ی« مرابوسه ای ده»(آهنگ ازاکبرمحسنی ) برجای گذاشته است.
تولد: 1312/11/10

مشیر همایون شهردار
مشیرهمایون شهردارنوازنده پیانووریاست شورای موسیقی رادیو تهران دردهه 1330 وشاگرد محمدصادق خان سرورالملک ودارای سابقه نوازندگی درمجامع هنری ودودوره ضبط صفحه های گرامافون درداخل وخارج ومشاغل متنوع ازریاست نظمیه تا ریاست شورای موسیقی رادیوتهران ودارای آثارادبی مختلف ازنظم ونثر و قطعه های ضبط شده دراجراهای رادیویی وصفحه های گرامافون، تکنوازی دشتی و راست پنجگاه وهمراهی باآواز رضاقلی میرزا ظلی درصفحه های همایون، اصفهان، ترک، افشاری وچهارگاه.
وفات: 1348 تولد: 1261

امیر ناصح افتتاح
امیرناصح افتتاح نوازنده تنبک وشاگرد حسین تهرانی وهوشنگ مهرورزان وکاردررادیو تهران از1334 دربرنامه گل ها ودارای قریحه ویژه وتکنیک درخشان درهمنوازی وتکنوازی که ازآثاراو می توان به نوارهای رادیویی(همراه سازوآوازوارکستر) وتعدادی نوارخصوصی(تکنوازی وهمنوازی با ساز) اشاره کرد.
وفات: 1366/11/11 تولد: 1314

محمد تقی مسعودیه
محمدتقی مسعودیه اتنولوگ، آهنگ ساز، مؤلف واستاددانشگاه تهران ودانش آموخته درهنرستان عالی موسیقی(تهران)، کنسرواتورملی موسیقی ومدرسه عالی موسیقی(پاریس) ومدرسه موسیقی لایپزیک(آلمان) وفارغ التحصیل موسیقی شناسی تطبیقی(وتاریخی) ازدانشگاه کلن(آلمان) که ازآثاراو می توان به کتاب های «موسیقی تربت جام»، «موسیقی بوشهر»، «موسیقی بلوچستان»، «مبانی اتنوموزیکولوژی»، «موسیقی مذهبی ایران»(موسیقی تعذیه)، «آوازنویسی ردیف آوازی موسیقی سنتی ایران»(با اجرای محمود کریمی)، پارتیتور«موومان برای سازهای زهی» و... مقاله های تحقیقی درایران وخارج ازکشوراشاره کرد.
وفات: 1377/11/12 تولد: 1307

رحیم معینی کرمانشاهی
رحیم معینی کرمانشاهی ترانه سرا وشاعر ودارای سابقه کارادبی ازسال های 1320 وآشنا به هنرنقاشی، ومدیرروزنامه «سلحشوران غرب» درسال های 1332-1328 وترانه سرایی ازاوایل دهه 1330 وکاردررادیو تهران وواردکننده مضمون های تازه وتأکید برتصویرسازی درترانه سرایی که ازآثاراو می توان به، به یاد کودکی، نگرانم، رفتم که رفتم (آهنگ ها ازعلی تجویدی)، شب زنده داری وطاووس(آهنگ ها ازپرویزیاحقی)، ازتو گذشتم (آهنگ ازحبیب الله بدیعی) وکتاب های «ای شمع ها بسوزید»، «فطرت» و«دوره تاریخ ایران»(منظوم) اشاره کرد.
تولد: 1304/11/15

حسین عمومی
حسین عمومی کارشناس آوازایرانی، بهره گرفته ازموسیقی دانان برجسته قدیم واستادان خوشخوان اهل منبردرمکتب اصفهان ودارای سابقه خوانندگی (به صورت غیرحرفه ای) ومرجع مورد اعتماد اهل آواز .
تولد: 1306/11/15

علیرضا مشایخی
علیرضا مشایخی، آهنگساز وشاگردلطف الله مفخم پایان، حسین ناصحی، هانس یلی نک وگوتفرید.م.کونیگ درهلند واتریش وطراح «موسیقی تلفیقی»(نگرش ویژه به موسیقی سنتی)ودیگر سبک های پیشنهادی وازاولین پیشگامان مدرنیسم موسیقی درایران وسابقه طولانی تدریس، تحقیق وکنسرت در ایران و جهان که اازاثاراو می توان به چندصفحه گرامافون، ضبط در کمپانی فیلیپس (هلند)، نوارهای«شرق وغرب»، «لحظه ها»، موسیقی برای پیانو» و...و«آموزش سلفژ»(کتاب).
تولد: 1318/11/15

امین شهمیری
امین شهمیری مدرس علوم مربوط به موسیقی شناسی ومؤلف وفارغ التحصیل علوم فیزیک از دانشگاه تهران و مدرس صداشناسی موسیقی درهنرستان های موسیقی تهران و گردآورنده مطالب بسیاردرباره فرهنگ های بومی وآداب ورسوم وسازها ونغمه های ایرانی وسابقه تدریس طولانی درمراکز علمی-آموزشی درارتباط با فیزیک صدا وموسیقی که ازآثاراو می توان به: کتاب «صدا شناسی موسیقی» وتعدادی جزوه منتشرنشده اشاره کرد.
تولد: 1308/11/17

فرامرز پایور
فرامرزپایور نوازنده سنتور، نواساز، مدرس ومؤلف وهنرآموخته نزد ابوالحسن صبا وبهره گرفته ازعبدالله دوامی، رکن الدین مختاری، حاج آقا محمد ایرانی مجرد، حسین تهرانی ودارای سابقه طولانی درتدریس، نوازندگی، نواسازی، تنظیم قطعه های خود و دیگران برای ارکستر وارائه کننده تکنیک نوین سنتورنوازی واجراهای درخشان با سنتور درارکسترهای ایرانی وارکسترسازهای ایرانی- غربی وکنسرت های فراوان درداخل وخارج ازایران که ازآثاراو می توان به: صفحه های گرامافون همراه تنبک حسین تهرانی، ضبط های رادیویی همراه ویولون ابوالحسن صبا، مجموعه نوارهای کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان، اجراهای ضبط شده از«گروه اساتید»(همراه با صدای محمدرضاشجریان وخوانندگان دیگر)، گفتگو، پیغام اهل راز، چهارباغ و...، کتاب ها: «دستور سنتور»، «هشت قطعه برای سنتور»، «ردیف چپ کوک برای سنتور» و...«ردیف آوازی استاد عبدالله دوامی وتصنیف های قدیمی».
تولد: 1311/11/21

حسن ریاحی
حسن ریاحی آهنگساز ودانش آموخته درهنرستان عالی موسیقی ودانشگاه تمپل وکمبز(آمریکا- انگلستان) وعضو شوراهای تخصصی واحد موسیقی رادیو وتلویزیون وسازنده دومین سرود جمهوری اسلامی ایران.
تولد: 1323/11/22

شاهزاده رضا قلی
شاهزاده رضاقلی میرزا ظلی، موسیقی وآواز را ازعارف قزوینی واقبال السلطان آموخت واز جوانی به عنوان خواننده مهم وبرتر شناخته شد. اودراکثر کنسرتهای معروف آن زمان وتئاترهای مطرح شرکت می کرد. ازآواز ظلی هشت صفحه با پیانوی شهراداروویولون صبا وسه تار احمد عبادی پرشده است. صدای ظلی، صدایی صاف وخوش زنگ وباحالت وپراحساس وقوی بود وروش خوانندگی او درسال های بعد خوانندگانی چند تقلید کرده اند.
وفات: 1324/11/23 تولد: 1285

مهدی مفتاح
مهدی مفتاح نوازنده وهنرآموز ویولون وقانون ونواساز وهنرآموخته نزدابوالحسن صبا وبااستفاده ازمحضر استادان مدرسه عالی موسیقی وهنرستان عالی موسیقی باسابقه طولانی تدریس موسیقی درمدارس کشور ومراکز آموزشی وهنرستان موسیقی ملی واولین نوازنده قانون درموسیقی ایرانی با تکنیک نوین وکاردررادیو تهران ازاواسط دهه1330تا1350 که ازآثاراو می توان به ضبط های رادیویی فراوان(تکنوازی وهمنوازی)، یک دوره صفحه گرامافون همراه باصدای روح انگیز وپیانوی پرویز ایرانپور(1312- 1305)، کتاب «متد قانون وآهنگ هایی برای این ساز» وقطعه هایی برای ویولون اشاره کرد.
وفات: 1375/11/24 تولد: 1288

داریوش طلایی
داریوش طلایی، نوازنده تاروسه تار، ردیف دان ومدرس وفارغ التحصیل هنرستان موسیقی ملی، دانشکده هنرهای زیبا(تهران)، دانشگاه پاریس ودارای سابقه تدریس طولانی درداخل وخارج ازایران وکنسرت های بسیاردرداخل وخارج ازایران(تکنوازی وهمنوازی) که ازآثاراو می توان به نوارهای: ردیف میرزا عبدالله (اجرا سه تار)، سازوآواز‌(همراه با شهرام ناظری)، دود عود( همراهی با صدای محمدرضا شجریان)، چندصفحه گرامافون وسی.دی درفرانسه(تکنوازی)، کتاب های «نگرشی نوبه تئوری موسیقی ایرانی»، «نت ردیف میرزا عبدالله برای تاروسه تار»، «بیست وسه قطعه پیش درآمدها ورنگ های استاد علی اکبرشهنازی» اشاره کرد.
تولد: 1331/11/26

عبد الحسین برازنده
عبدالحسین برازنده نوازنده تار، نواساز ومعلم موسیقی وهنرآموخته نزد استادان گمنام اصفهانی(نوازندگی) ومعلمان فرانسوی دراصفهان(نت خوانی) ودارای سابقه طولانی تدریس واجرای موسیقی وساخت قطعه هایی برای تئاترهای مختلف که ازآثاراو می توان به تعداد زیادی سرود، پیش درآمد، نصنیف و...، ازجمله: آتش دل( باکلام شیدای چالشتری)، رنگ های طبیعت و... وبعضی آثاراو باصدای تاج اصفهانی وعلیرضا افتخاری اجرا شده اند.
وفات: 1350/11/27 تولد: 1272

یوسف فروتن
یوسف فروتن نوازنده سه تارونیزمسلط به سازهای تار، ویولون وپیانووازشاگردان حسین علیزاده وهنرآموخته نزد درویش خان ودیگراستادان موسیقی ایرانی دردوره مظفری ومعلمان روسی(موسیقی اروپایی) وعضو ارکسترانجمن اخوت ومتبحردرنواختن ضربی ها واشاعه موسیقی ملی، وضبط ردیف ها(به کوشش م.کمالیان وف.مجد).
وفات: 1357/11/27 تولد: 1275

حمید وفا دار
حمیدوفادار نوازنده تار وشاگرد درویش خان باتأثیرازدیگراستادان وهمنواز برادرش مجید درکنسرت ها ودرچند برنامه رادیویی وترک نوازندگی ازمیانسالی تاآخرعمرکه ازآثاراو می توان به چند ضبط خصوصی ازبداهه نوازی ها وهمنوازی با ویولون مجید وفاداراشاره کرد.
وفات: 1369/11/28 تولد: 1293

جهانگیر ملک
جهانگیرملک نوازنده تنبک وخودآموخته وبهره برده تهرانی وسایرهنرمندان وکاردررادیو تهران ازاوایل دهه1330 وبابرنامه ازهنرحسین های فراوان دررادیو و تلویزیون وکنسرت ها درداخل وخارج ازکشور با هنرمندان مختلف که ازآثاراو می توان به چند همنوازی با علی تجویدی درصفحه های گرام دردهه 1340 اشاره کرد.
تولد: 1311/11/29

ابو الحسن خان اقبال آذر
وجوداقبال وجود مکتب تبریز درآوازایران است ورسیدن به قله ای که این سیمرغ آوازایران برآن نشسته، اگرغیرممکن نباشد، غیرمحتمل است. درارزیابی هنری اقبال، بایستی سه دوره آثاری راکه به فاصله ای بیش ازنیم قرن ضبط کرده گوش داد و عیارهنری هریک را با معیارارزشیابی هنرهمان زمان سنجید. با همه تنوع شیوه و لحن، ازصفحه های دوره سفربا درویش خان وصفحه هایی که با برادران شهنازی خوانده، تانوارهایی که با بیکجه خانی پرکرده، درست خواندن واصیل ماندن او مشهود است ووجود اقبال بدون این تنوع هنری قابل تصور نیست.
وفات: 1350/12/03 تولد: 1242

حسین تهرانی
حسین تهرانی نوازنده تنبک وشاگرد حسین خان اسماعیل زاده، رضاروانبخش، مهدی غیاثی و... بیش ازهمه برگرفته ازمحضر ابوالحسن صبا وپایه گذار تکنیک امروزی تنبک نوازی درچهارچوب موسیقی معاصر، دارای توانایی تکنیکی عالی و معلومات فراوان درموسیقی ضربی وآشنا با نوازندگی سنتور وردیف ها وکاردررادیو تهران از1319 تااواخردهه 1340 وعضو انجمن موسیقی ملی، هنرستان موسیقی ملی وارکسترهای رادیو واداره هنرهای زیبا ومؤسس «گروه تنبک »(فراهم آمده به کوشش حسین دهلوی وجمعی دیگر) وتعدادی نوارخصوصی، همراه ویولون وسه تارابوالحسن صبا وصدای خودش.
وفات: 1352/12/07 تولد: 1290

هوشنگ کامکار
هوشنگ کامکار، آهنگساز وآغازهنرآموزی نزد پدر وسپس تحصیل درهنرستان عالی موسیقی ودانشکده ی هنرهای زیبا(تهران) ودانشگاه سانفرانسیسکو وسابقه تدریس دردانشگاه وتألیف کتاب های آموزشی وآثار فراوان برای ارکستر که ازآثاراو می توان به: کنسرتینو برای تار و ارکستر ، گلستان ، و کتابهای « ارکستراسیون» ( ریمسکیکورکاساکف)اشاره کرد.
تولد: 1325/12/07

غلام حسین بنان
غلامحسین بنان خواننده وشاگرد محمدطاهرضیاء الذاکرین وناصرسیف وبالیده درمکتب علی نقی وزیری وروح الله خالقی او خواننده انجمن موسیقی ملی ورادیو تهران(دهه های1320و1330) ودارای لحن انحصاری دراجرا با الهام ازشیوه ادیب خوانساری ومجری توانای آثارعلی نقی وزیری، روح الله خالقی، جواد معروفی ومرتضی محجوبی که ازآثاراو می توان به ضبط های رادیویی ازبرنامه های آواز، همراه با ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، حسن کسایی ورضا ورزنده، واجرای ترانه های «کاروان»، «نوای نی»، «من ازروزازل»(آهنگ ها ازمحجوبی باکلام رهی)، «چه شب ها»(آهنگ محجوبی با کلام نواب صفا)، «حالا چرا»(آهنگ خالقی باکلام شهریار)، «دلتنگ»(آهنگ وزیری باکلام سعدی) و... تعدادی ترانه ازآثار اکبرمحسنی، مهدی مفتاح، نصرالله زرین پنجه و... اشاره کرد.
وفات: 1364/12/08 تولد: 1290

یونس در دشتی
درگذشت یونس(یونا) دردشتی خواننده باتحصیلات کلاسیک درمدرسه آلیانس ودرموسیقی خودآموخته وبهره برده ازراهنمایی های یحیی زرپنجه ومرتضی نی داوود با اولین کنسرت درگراند هتل تهران همراه یحیی زرپنجه (1305) وآخرین کنسرت درآمریکا (1370) وهمکاری با رادیو تهران ورادیو اصفهان (سالهای 1350-1330) ورا یو ایرانیان درنیویورک(1358 به بعد) ودارای لحن مشخص درخوانندگی وپیروی ازمکتب آوازاصفهان که ازآثار او می توان به تعدادی ضبط های رادیویی وچند صفحه گرامافون همراه سنتور عباس زندی وتار ابراهیم سرخوش، حاوی آوازها وچند تصنیف قدیمی اشاره کرد.
وفات: 1374/12/10 تولد: 1288

بیژن ترقی
بیژن ترقی شاعروترانه سرا وناشرومصحح چند دیوان ازشعرهای قدما وترانه سرایی ازاوایل دهه1330، بیش ترهمراه با آهنگ هایی ازپرویز یاحقی که ازآثاراو می توان به بهاردلنشین(آهنگ ازروح الله خالقی)، می زده شب(آهنگ ازپرویزیاحقی)، جام مدهوشی(آهنگ ازعلی تجویدی)، و... کتاب« سرود برگ ریزان»(مجموعه شعرها وترانه ها) اشاره کرد.
تولد: 1308/12/12

امیر بیداریان
امیربیداریان تنبک نوازی را درکودکی ازمرشد نصرالله تهرانی(یاردرویش خان) آموخت ونزد حسین تهرانی، معلوماتش را تکمیل کرد. ازجوانی درارکسترهای مختلف شرکت داشت واولین نوازنده تنبک بود که درفیلم های موزیکال ایرانی نوازندگی تنبک را- درموسیقی فیلم- به عهده داشت. بعد ازانقلاب به تدریس وتآلیف پرداخت ومجموعه آموزشی «ریتم به زبان نت» و« گنجینه وزن ها» ازاو انتشاریافت. بیداریان نوازنده باقدرت وآشنا به قطعه های ضربی قدیم بود. ازآثاراو می توان نوار«آذرکیمیا»(برگزیده اجراهای صحنه ای همراه سنتوررضا مهدوی) را نام برد.
وفات: 1374/12/12 تولد: 1311

جمشید عندلیبی
جمشید عندلیبی نوازنده نی وهنرآموخته نزد سیدحسن کسایی وفارغ التحصیل رشته موسیقی دانشکده هنرهای زیبا (تهران) با اجراهای متعدد درجشنواره های داخل وخارج ازایران که ازآثاراو می توان تکنوازی نی درنوارهای«نی نوا»(اثرحسین علیزاده)، «دستان»( با صدای محمدرضا شجریان)، آلبوم «به یاد گذشته»(اجرای آثارابوالحسن صبا با«نی») و آلبوم ردیف میرزا عبدالله (اجرا با نی) نام برد.
تولد: 1335/12/12

سید محمد میر نقیبی
سید محمد میرنقیبی نوازنده ویولون، نواساز وهنرآموخته وهنرآموز نزد ابوالحسن صبا با سابقه طولانی تدریس موسیقی درهنرستان موسیقی ملی وهمکاری مطبوعاتی با نشریه «رنگ» وجانشین داوود پیرنیا درسرپرستی برنامه گل ها که ازآثاراو می توان : ضبط های رادیویی واجرای مجدد تعدادی ازآهنگ ها درنوار «سکوت»( به کوشش کوروش متی) را نام برد.
تولد: 1302/12/12

محمد جواد ضرابیان
محمد جواد ضرابیان نوازنده سنتور، نواساز وهنرآموز وآموزش سنتور نزد داریوش صفوت وآهنگسازی نزد محمد تقی مسعودیه وتجربه فراوان درکار گروهی وتدریس موسیقی که ازآثاراو می توان به کتاب«قطعاتی برای پیانو» و نوارهای «نازنگاه »، «زیبا ترین» و«عطر سوسن»(با صدای علیرضا افتخاری) اشاره کرد.
تولد: 1302/12/12
 

عبد الحسین شهنازی
عبدالحسین شهنازی نوازنده تاروشاگرد علی اکبر خان شهنازی ودارای توانایی بیان وشیوه خاص نوازندگی با تأثیرگذاری بسیار با کنسرت هایی درداخل کشور وساختن نغمه چند ترانه که ازآثار او می توان به چند صفحه گرامافون( تکنوازی، همنوازی و نواسازی) همراه با صدای سید جواد بدیع زاده، ابوالحسن اقبال آذر(اقبال السلطان) و تنبک رضاخان روانبخش اشاره کرد.
وفات: 1327/12/15 تولد: 1284

شاپور نیاکان
شاپورنیاکان نوازنده ویولون، درموسیقی خودآموخته بود. درسال های 1320تااواسط دهه1330 ازمحبوب ترین نوازندگان ویولون بود وآثارمتعددی ازاو باصدای روح بخش ضبط شده است ونوارهای خصوصی متعددی نیزدارد که یکی از بهترین های آنها با صدای محمد رضا شجریان است. نیاکان نیز هنرمندی دلسوخته وپاکباخته بود واستعدادی نادر که خود نیز قدرخود رانشناخت.
وفات: 1372/12/15 تولد: 1305

منوچهر صانعی
منوچهرصانعی نوازنده پیانو وردیف شناس وآشنا به سه تار وسنتور وشاگرد محضر مرتضی محجوبی، عبدالله دوامی، علی اکبرشهنازی وابوالحسن صبا واستفاده غیرمستقیم ازسنتورنوازی حبیب سماعی ودارای تکنیک قوی نوازندگی وبلاغت بیان درارائه مطالب موسیقی اصیل ایرانی که ازآثاراو می توان به (ضبط های خصوصی): همنوازی با سازوآواز هنرمندان مختلف، اجرای ردیف گزیده موسیقی ایرانی به روایت استادان قدیم وملهم ازتکنیک های بیانی مرتضی محجوبی، مقالات مختلف درنشریات فارسی زبان آمریکا وفرانسه درباره موسیقی وموسیقی دانان معاصرایرانی اشاره کرد.
وفات: 1375/12/15 تولد: 1300

جلال ذوالفنون
جلال ذوالفنون نوازنده سه تار وفارغ التحصیل هنرستان موسیقی ملی وبهره برده ازمحضر موسی معروفی وفارغ التحصیل گروه موسیقی دانشکده هنرهای زیبا ( دانگاه تهران) ودارای تکنیک ویژه ولحن مشخص درسه تارنوازی ودارای تجربه فراوان کارگروهی، تکنوازی وکنسرت ها درداخل وخارج ازکشورکه ازآثار او می توان به نوارهای گل صد برگ وآتش درنیستان( با صدای شهرام ناظری)، شیدایی( باصدای صدیق تعریف) و... کتاب ها ی« آموزش سه تار» و«بررسی مقایسه ای آثاردرویش خان وردیف» اشاره کرد.
تولد: 1316/12/16

حسین قوامی
حسین قوامی درمحیطی سراسر مخالفت با موسیقی، آوازرا ازعبدالله خان حجازی وحسین خان اسماعیل زاده فراگرفت و درسال 1325 وارد رادیو شد. روح الله خالقی لقب «فاخته» را برای اوانتخاب کرد واو مدت سی سال تمام دربرنامه های مختلف حضوریافت ویکی از ستون های آواز دربنای «گل ها» بود. آوازقوامی مثل خود او آمیزه ای ازلطف وسادگی وصفا ودرستی بود وصدای او ازصداهای ماندگار درموسیقی ایران است. قوامی ازحیث مکارم اخلاقی اگرنه بی نظیر، مسلماُ کم نظیربود ازاو نوارهای زیادی باقی مانده است.
1368/12/16 تولد: 1286

احمد عبادی
احمد عبادی برآمده ازخاندان هنروفرزند میرزا عبدالله بود و خود طریقی متفاوت وکاملا نو را درسه تارنوازی آفرید. شیوه خاص او که دراوج کارفقط متعلق به خود اوست، ازاوایل دهه1330 با ورود رادیو ورواج موسیقی رادیو آغازشد ودرسال های بعد به تعالی رسید واکنون نام سه تار بین موسیقی دانان، خواه وناخواه با نام عبادی ویاد سرانگشت نوازشگر وناخن ظریف وپنجه لطیف او آمیخته است. ازعبادی نوارهای رادیویی ونوارهای خصوصی بسیاری حاوی بدیهه نوازی وهمنوازی با آواز ضبط شده وآلبوم «کوک سه تار» نیز ازکوک های اختصاصی ونواخته های او انتشاریافته است.
1371/12/17 تولد: 1283

مجید انتظامی
مجید انتظامی آهنگساز ونوازنده اُبوا وفارغ التحصیل هنرستان عالی موسیقی(تهران) ودانشگاه دولتی برلین وهمکاری با ارکستر سمفونیک وتدریس درهنرستان ودانشگاه وساختن موسیقی متن فیلم از1356 که ازآثاراو می توان به «سفرسنگ» (ک.مسعود کیمیایی)، «عقاب ها»(ک. ساموئل خاکچیکیان)، « دستفروش» ( ک.محسن مخملباف)، «ناصرالدین شاه آکتورسینما»(ک.محسن مخملباف) و« ازکرخه تا راین»( ک. ابرهیم حاتمی کیا) اشاره کرد.
تولد: 1326/12/17

نوذر پرنگ
نوذرپرنگ شاعرولغوی ارزنده و وارد به نظم ونثرموسیقی است. اجزای ترکیب شده درشعراو حاوی نوعی موسیقی درونی هستند ویکی اززیباترین ساقی نامه های شعرفارسی ازاوست. پرنگ درسال های1330 نیز ترانه سرایی می کرد وکلام چند ترانه موسیقی پاپ (جوان) آن روزگار اثرطبع اوست.
تولد: 1316/12/20

منصور نریمان
منصورنریمان (اسکندرابراهیمی زنجانی)، نوازنده بربط (عود) ونواساز وخودآموخته با استفاده ازراهنمایی های استادان وقت وهمکاری طولانی با رادیو درمشهد، شیرازوتهران و تدریس درهنرستان و هنرکده موسیقی ملی که ازآثاراو می توان به ضبط های رادیویی همراه ارکسترها وخوانندگان مختلف وآلبوم «شیوه بربط نوازی» (کتاب ونوار) اشاره کرد.
تولد: 1314/12/20

فرهاد فخر الدینی
فرهاد فخرالدینی آهنگساز، رهبرارکستر، پژوهشگر ومؤلف وآموزش ویولون نزد ابوالحسن صبا وعلی تجویدی، دانش آموخته درهنرستان موسیقی ودانشکده های هنری ودارای آثارماندگار درشیوه موسوم به« موسیقی ملی ایران» وسازنده موسیقی متن بسیاری ازفیلم های ایرانی که ازآثار او می توان به موسیقی فیلم های شوهرآهوخانم(ک.داوود ملاپور)، سربداران(ک. محمدعلی نجفی)، گزارش یک قتل(ک. محمدعلی نجفی)، آدم برفی(ک. داوود میرباقری) و... ونوارهای: چهارگاه برای ویولون وارکستر(باصدای م. شجریان)، یادیارمهربان(باصدای کاوه دیلمی) و... موسیقی متن امام علی(ع) (باصدای صدیق تعریف) اشاره کرد.
تولد: 1316/12/21

سید محمد تقی بینش
سید محمد تقی بینش آموزگارفداکار تاریخ موسیقی قدیم ورساله شناسی آن بود وزندگی او وقف این خدمت فرهنگی شد. درجوانی تارنوازی را ازاستاد علی اکبر شهنازی آموخت ولی تدریس وتحقیق را خوش تر گرفت وآثاری ارزنده رااحیا کرد. تصحیح وتحشیه کتاب های مولانا عبدالقادر مراغی(مقاصد الالحان، جامع الالحان و رساله خاتمه)، شرح ادوار صفی الدین، سه رساله موسیقی( دانشنامه، کنزالتحف و اخوان الصفا) ورساله بنایی (همراه داریوش صفوت) وتعدادی مقاله وسخنرانی، یادگارزندگانی پربار اوست. کتاب های او اکثراً منتشرشده اند ویادنامه او به نام « بینش وموسیقی» به کوشش رضا مهدوی انتشاریافته است.
وفات:  1374/12/24 تولد: 1300

علی اکبر شهنازی
علی اکبرشهنازی، خلف الصدق خاندان هنر و فرزند میرزا حسین قلی، قریب به هشتاد سال نوازندگی کرد وبیش ازنیم قرن، ردیف دستگاه ها را درس داد وبا اشاعه تکنیک عالی تارنوازی ومعلومات ارزنده خود که ازپدر وعمو آموخته بود، چراغ موسیقی اصیل را روشن نگه داشت. شهنازی دارای تکنیک درخشان وقدرت واستحکام واصالت مداری درنواختن تاربود. از اوآهنگ هایی باقی مانده ازجمله: زد لشگرگل، نسیم سحرو...، وتعداد زیادی صفحه های گرامافون، بیش ترمحتوی تکنوازی های او، تعدادی نوازخصوصی، دوره ردیف میرزا حسین قلی و دوره ردیف عالی برای تار که اثر قریحه خودش بود وسرشار ازتکنیک های چشمگیر است. مجموعه ای ازآثار او به کوشش داریوش طلایی نت نویسی ومنتشر شده است.
وفات:  1362/12/26 تولد: 1276

اسماعیل زرین فر
اسماعیل زرین فرازشاگردان محضرحسین خان اسماعیل زاده ومدرسه علی نقی وزیری بود. سال ها تدریس ویولون واداره کردن کلاس های موسیقی را به عهده داشت ونزدیک نیم قرن فعالیت فرهنگی- هنری کرد. قطعه هایی ازقدما وآثاری ازخودش را به خط نت نوشته که هنوز منتشرنشده اند. زرین فر درشناسایی ردیف ویژه کمانچه نیز صاحب نظر بود.
وفات: 1371/12/28 تولد: 1280

سید اسماعیل نواب صفا
سید اسماعیل نواب صفا شاعروترانه سرا با ترانه سرایی از اوایل دهه1320 واز شرکت کنندگان درنخستین کنگره نویسندگان ایران وعضو شورای شعردررادیو تهران ودارای مشاغل فرهنگی- اجتماعی دراصفهان، شیراز ورشت وازاولین ترانه سرایان نسل بعد ازنورالله همایون وامیرجاهد وصاحب آثارفراوان با هنرمندان نامدارموسیقی ایرانی که ازآثاراو می توان به چه شب ها (آهنگ ازمهدی خالدی)، رفتم وبارسفربستم (آهنگ ازعلی تجویدی)، جوانی (آهنگ ازمهدی خالدی)، ای امید دل من کجایی (آهنگ ازپرویزیاحقی) و... کتاب «قصه شمع»(خاطرات هنری) اشاره کرد.
تولد: 1303/12/29

ابراهیم سرخوش
ابراهیم سرخوش نوازنده تاروشاگرد پدروخودآموخته دارای سابقه طولانی دررادیو با خوانندگان مختلف وکنسرت های بسیار درشهرهای ایران که ازآثاراو می توان به همنوازی با صدای ادیب خوانساری وروح انگیز در نوارهای ردیف آوازهای ایرانی اشاره کرد.
وفات: 1360/12/29 تولد: 1290

محمد فرزاد عندلیبی
محمدفرزاد عندلیبی نوازنده دف وبهره گرفته ازآموزش ها وراهنمایی های محمد جلیل عندلیبی وکنسرت های بسیار درجشنواره های داخل وخارج ازکشور که ازآثاراو می توان به کتاب«آموزش نوین دف» ونوار«کنسرتو برای دف وسازهای کوبه ای» اشاره کرد.
تولد: 1347/12/29